Phương Ngữ Tiếng Đức Có Gì Khác Biệt Với Tiếng Đức Chuẩn?
Dù đã học đến trình độ trung cấp và hơn đó là cao cấp, nhưng nhiều bạn vẫn cảm thấy chẳng hiểu nổi người bản xứ đang nói gì, dù họ vẫn đang dùng tiếng Đức. Lý do chính có thể là họ đang nói phương ngữ (Dialekt). Chính vì vậy, trong bài viết này, HALLO sẽ cùng bạn tìm hiểu phương ngữ tiếng Đức khác gì so với tiếng Đức chuẩn, để bạn chuẩn bị làm quen với những từ vựng và phát âm mới lạ này nhé!
NỘI DUNG CHÍNH
-
Tiếng Đức chuẩn hay Hochdeutsch là gì?
-
Phương ngữ tiếng Đức (Dialekte) là gì?
-
Những điểm khác biệt chính giữa phương ngữ và tiếng Đức chuẩn
-
Vai trò của phương ngữ trong đời sống và văn hóa Đức.
1. Tiếng Đức chuẩn hay Hochdeutsch là gì?
Tiếng Đức chuẩn (Hochdeutsch) là dạng tiếng Đức được sử dụng trong giáo dục, văn bản hành chính và các tình huống trang trọng. Đây cũng là thứ tiếng mà bạn sẽ được học ở các khóa học tiếng Đức tại Việt Nam và là chuẩn mực trong các kỳ thi chứng chỉ như Goethe hay TestDaF. Hochdeutsch giúp mọi người từ các vùng khác nhau ở Đức và các quốc gia nói tiếng Đức như Áo, Thụy Sĩ có thể hiểu nhau. Nó giống như một ngôn ngữ chung để kết nối các vùng và các quốc gia nói tiếng Đức
2. Phương ngữ tiếng Đức (Dialekte) là gì?
Phương ngữ là biến thể của tiếng Đức được sử dụng ở các vùng địa phương, có sự khác biệt rõ rệt về từ vựng, ngữ pháp, phát âm, thậm chí là cấu trúc câu. Ở Đức, phương ngữ rất đa dạng và được chia thành ba nhóm chính:
- Niederdeutsch/Plattdeutsch: Nói nhiều ở miền Bắc, ảnh hưởng từ tiếng Hà Lan.
- Mitteldeutsch: Xuất hiện ở khu vực trung tâm như Thüringen, Sachsen.
- Oberdeutsch: Phổ biến ở miền Nam, gồm cả phương ngữ Bavaria và Thụy Sĩ.
Nhiều phương ngữ khác biệt đến mức ngay cả người Đức ở vùng khác cũng khó hiểu, giống như người miền Bắc Việt Nam nghe tiếng địa phương miền Trung.
3. Những điểm khác biệt chính giữa phương ngữ và tiếng Đức chuẩn
a) Khác biệt về phát âm
Người Bavaria có thể phát âm “ich” gần giống “i”, người ở Thụy Sĩ có cách phát âm âm “ch” rất khác, còn người ở miền Bắc có xu hướng kéo dài nguyên âm. Những khác biệt này khiến người mới học cảm thấy như đang nghe… một ngôn ngữ khác.
b) Khác biệt về từ vựng
Một từ có thể hoàn toàn khác nhau ở từng vùng.Từ “Brötchen” (bánh mì nhỏ) ở miền Nam có thể gọi là “Semmel” hoặc “Weck”. Còn “Kartoffel” (khoai tây) ở Áo lại thường được gọi là “Erdapfel”.
c) Khác biệt về ngữ pháp
Một số phương ngữ thay đổi trật tự câu, hoặc dùng dạng chia động từ riêng, khiến câu văn nghe khác hẳn tiếng Đức chuẩn.
4. Vai trò của phương ngữ trong đời sống và văn hóa Đức
Phương ngữ không chỉ là cách nói, mà còn là một phần bản sắc văn hóa. Người Đức thường tự hào về phương ngữ quê hương mình và coi đó là dấu ấn cá nhân. Ở nhiều vùng, phương ngữ vẫn được sử dụng trong gia đình, bạn bè hoặc các lễ hội truyền thống. Đối với người học tiếng Đức, việc biết một chút về phương ngữ sẽ giúp bạn dễ hòa nhập hơn, đặc biệt khi đi du học hoặc làm việc ở các thành phố nhỏ. Bạn không nhất thiết phải học thành thạo một phương ngữ để du học, nhưng việc làm quen với chúng là rất có ích. Bạn có thể xem video YouTube hoặc TikTok của người bản xứ nói phương ngữ. Bên cạnh đó có rất nhiều bài hát và phim có sử dụng các phương ngữ, bạn có thể nghe và xem có phụ đề để quen tai. Điều quan trọng là vẫn phải nắm chắc tiếng Đức chuẩn trước, vì đây là “chìa khóa” để giao tiếp ở mọi vùng miền.
Phương ngữ và tiếng Đức chuẩn vừa giống vừa khác nhau, giống như hai mặt của cùng một đồng xu. Tiếng Đức chuẩn giúp bạn vượt qua kỳ thi và giao tiếp rộng rãi, còn phương ngữ lại mở ra cánh cửa hiểu sâu hơn về con người và văn hóa từng vùng. HALLO tin rằng, nếu bạn vừa học chắc Hochdeutsch vừa cởi mở tiếp nhận phương ngữ, bạn sẽ tự tin hơn rất nhiều khi sống và học tập ở Đức.